Theo truyền thống mẫu hệ, hôn nhân của người Chil cho đến nay, về cơ bản vẫn phổ biến tục “bắt chồng”. Thay vì “rước dâu” như người Kinh thì người Chil có tục “rước rể”, đưa chàng trai về nhà cô gái. Trong các đám rước này, ông cậu của chàng trai-người có vai trò quan trọng bậc nhất trong việc hôn phối của đôi trẻ-sẽ là người dẫn đầu và luôn mang theo một vật không thể thiếu đó là chiếc...xà gạc. Vật dụng này không chỉ có ý nghĩa thiết thực thường trực trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày mà còn là “vật thiêng” mở ra một giai đoạn mới cho những chàng trai, cô gái Chil ở tuổi trưởng thành. Tục chém “mở cửa” (tiếng Chil là Leh pờ mpồng) bắt nguồn từ xa xưa vẫn được cộng đồng người Chil trân trọng lưu giữ.
Sau khi dẫn đầu đoàn “rước rể” về đến nhà gái, ông cậu tiến đến trước cửa buồng tân hôn của cô dâu chú rể và hô to: “Pờ mpồng pờ klo yang ền mot. Pờ mpồng dơng klo kvônh ền mot. Kơrdơ mpồng găn, muônh rơ manh klo re ơm mơ di!” (mở rộng cửa cho chàng trai vào trong, không mở cửa thì chàng trai ở ngoài). Phía trong, ông cậu của cô gái sẽ đáp lời: “Mpồng 2 dăp co czăng ma glề, mpồng 3 dăp co czăng ma lòng, mpồng tơ nhòng co gòng ma luôs!” (cửa 2 lớp người ta che bằng tre, cửa 3 lớp người ta che bằng gỗ, cửa bên trong người ta khoanh bằng sắt, chưa mở được!). Dứt lời, người cậu của chàng trai ở ngoài sẽ chém tượng trưng liên tiếp 3 nhát để mở cửa dẫn chàng trai vào trong.
Theo già làng Rơông M’Biêng, một nhân sỹ trong cộng đồng người Chil ở Đưng K’Nớh, thì tục chém “mở cửa” là tục lệ quan trọng nhất và không thể thiếu trong lễ cưới của người Chil. Đây là tục lệ đánh dấu sự khởi đầu của hôn nhân, khởi phát quá trình sản sinh nòi giống, sản sinh ra xã hội. Sau khi “phá cửa” và được nhà gái chấp nhận, chàng trai sẽ được dẫn vào bên trong và bắt đầu tiến hành lễ cưới (thường là do Già làng làm chủ lễ).
Tập quán tiếp theo ở phần lễ chính, cô dâu chú rể được đính lên mũ 2 nắm cơm nếp cắm lông gà (hai vật tượng trưng cho sự đính kết bền chặt và mềm mại của tình yêu-hôn nhân) và hai người cụng đầu vào nhau 3 lần. Kết thúc nghi lễ này, chủ lễ sẽ chúc hai người “dài chân, dài tay như khỉ, như vượn. Đi rừng, đi núi tránh được tai họa, khi về mang rau, mang củi. Sinh con, đẻ cái đầy đàn...”.
Không chỉ độc đáo, tục chém “mở cửa” trong lễ cưới của người Chil còn mang ý nghĩa văn hóa, nhân văn sâu sắc. Tuy nhiên, điều thú vị ở đây là đối với những chàng trai, cô gái lỡ “ăn cơm trước kẻng” sẽ không được dòng họ hai bên cho phép tiến hành tục thiêng này. Giải thích về ngoại lệ này, một số già làng và trí thức người Chil cho biết: Luật tục Chil luôn đề cao sự trinh tiết, trong trắng trong hôn nhân. Vì thế người nào vi phạm sẽ không được tiến hành lễ tục cao quý của dân tộc trong đám cưới của mình.
Theo hanhphuc.vn
Xem thêm các chủ đề: cuoi hoi, cuoi hoi tron goi, le cuoi, le an hoi, be trap, quay phim, chup anh cuoi, hoa cuoi, thiep cuoi, an hoi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét